1. O planeta Terra 8 1. A Terra no Universo 10 2. Os movementos da Terra e as súas consecuencias 12 3. A localización e os fusos horarios 14 4. A representación da Terra. Proxeccións 16 5. Cartografía básica. As novas cartografías 18 6. Lectura e comentario de mapas 20 7. Apéndice. O recoñecemento do planeta. Viaxes e exploracións 22 Practica competencias 24 2. Os elementos do medio natural 26 1. Composición da Terra e placas terrestres 28 2. Os continentes 30 3. O relevo (I). A súa orixe: os axentes internos 32 4. O relevo (II). Os axentes externos. As formas do relevo 34 5. As grandes unidades do relevo terrestre (I): Asia e América 36 6. As grandes unidades do relevo terrestre (II): África e Antártida 38 7. As grandes unidades do relevo terrestre (III): Europa e Oceanía 40 8. As augas mariñas e os océanos 42 9. As augas continentais: ríos, lagos, augas subterráneas e glaciares 44 10. O relevo oceánico: costas e fondos mariños 46 11. Apéndice. Terremotos e volcáns 48 Practica competencias 50 3. A atmosfera e o medio climático 52 1. A atmosfera e os fenómenos atmosféricos 54 2. A temperatura, a humidade e as precipitacións 56 3. A presión atmosférica e os ventos 58 4. Tipos de climas. Os climas cálidos 60 5. Os climas temperados e fríos 62 6. Os riscos climáticos: secas, inundacións e ciclóns tropicais 64 7. Apéndice. Lectura e interpretación de mapas climáticos 66 Practica competencias 68 4. Os medios naturais e os recursos. A súa distribución climática 70 1. O estudo integral do medio natural 72 2. As paisaxes naturais cálidas (I): o medio ecuatorial 76 3. As paisaxes naturais cálidas (II): o medio tropical húmido e o deserto cálido 78 4. Os medios naturais temperados (I): as paisaxes mediterránea e chinesa 80 5. Os medios naturais temperados (II): as paisaxes oceánica e continental 82 6. As paisaxes frías: as rexións boreais e a alta montaña 84 7. Apéndice. Lectura e interpretación de mapas de vexetación 86 Practica competencias 88 5. Os medios naturais e a sociedade humana 90 1. A paisaxe humanizada. Medios favorables e desfavorables para o ser humano 92 2. A diversidade de condicións de vida sobre a Terra. Os medios cálidos e fríos 94 3. A explotación do medio polo home: as zonas temperadas 96 4. Os riscos derivados da acción humana. A contaminación 98 5. As consecuencias da acción humana 100 6. O cambio climático. Medidas para un desenvolvemento sostible 102 7. Apéndice. A interpretación das paisaxes 104 Practica competencias 106 6. A península Ibérica. As illas Baleares e as illas Canarias 108 1. O relevo peninsular (I). Características xerais, o Macizo Galaico e a Meseta Central 110 2. O relevo peninsular (II). As cordilleiras exteriores e as depresións 112 3. Os ríos peninsulares 114 4. As costas peninsulares 116 5. As paisaxes peninsulares. A España oceánica 118 6. A paisaxe da España interior 120 7. A paisaxe da España mediterránea 122 8. As paisaxes insulares (I): as illas Baleares 124 9. As paisaxes insulares (II): as illas Canarias 126 10. Apéndice. A acción humana e o medio en España 128 Practica competencias 130 7. Introducción á Historia. A Prehistoria 132 1. Concepto de «Historia». Fontes e ciencias auxiliares 134 2. A cronoloxía 136 3. A Prehistoria. A orixe do ser humano 138 4. As etapas do Paleolítico 140 5. A vida no Paleolítico 142 6. O Neolítico: os cambios tecnolóxicos 144 7. O Neolítico: a nova sociedade 146 8. A Idade dos Metais 148 9. A arte prehistórica 150 10. Apéndice. Os métodos da arqueoloxía 152 Practica competencias 154 8. As civilizacións de Oriente Próximo: Mesopotamia e Exipto 156 1. A civilización mesopotámica 158 2. As cidades e a sociedade mesopotámica 160 3. A cultura mesopotámica 162 4. As orixes de Exipto: o val do Nilo 164 5. A sociedade exipcia 166 6. A vida cotiá en Exipto 168 7. A relixión exipcia 170 8. A cultura exipcia 172 9. Apéndice A. O nacemento da escritura 174 10. Apéndice B. A tumba de Tutankhamón 176 Practica competencias 178 9. A antiga Grecia 180 1. As orixes. Creta e Micenas 182 2. O nacemento da polis 184 3. A época clásica: Esparta e Atenas 186 4. A época clásica: das guerras médicas á do Peloponeso 188 5. Alexandre Magno e o helenismo 190 6. A economía e a sociedade da Hélade 192 7. A vida cotiá nas polis gregas 194 8. A arte grega 196 9. A relixión: mitos e deuses 198 10. Apéndice. O legado da cultura grega 200 Practica competencias 202 10. Roma 204 1. Os inicios de Roma. A Monarquía 206 2. A República 208 3. A expansión de Roma e o dominio mediterráneo 210 4. As guerras civís e o fin da República 212 5. O Imperio 214 6. A crise do Imperio romano 216 7. Apéndice. A lexión romana 218 Practica competencias 220 11. A civilización e a cultura romanas 222 1. A sociedade escravista 224 2. O traballo e a familia 226 3. A cidade romana 228 4. A relixión romana e a difusión do cristianismo 230 5. A cultura latina 232 6. A arte romana 234 7. Apéndice. Pompeia e Herculano 236 Practica competencias 238 12. A península Ibérica: a Prehistoria e a Idade Antiga 240 1. A Prehistoria peninsular ata o I milenio 242 2. Tartesos, iberos e celtiberos. As colonizacións 244 3. A conquista romana. A organización do territorio 246 4. A vida económica e social 248 5. A romanización. O legado cultural 250 6. O reino visigodo de Hispania 252 7. Apéndice. Os achados de Atapuerca 254 Practica competencias 256 13. Xeografía e Historia da túa Comunidade 258 Anexo cartográfico 270